Program Prosument - założenia, zasady, warunki

Kim jest prosument? W ten sposób określa się właścicieli instalacji produkujących energię lub ciepło na własny użytek. Prosument to także nazwa jednego z programów dofinansowań OZE, który opisujemy w tym artykule. Na czym polega dotacja? Jakie są zasady programu Prosument i kto może z niego skorzystać? Jeśli planujesz inwestycję w fotowoltaikę, to w naszym artykule znajdziesz wszystkie odpowiedzi dotyczące państwowego dofinansowania Prosument.

Kto to jest prosument?

Zanim dowiesz się, jak wypełnić wniosek Prosumenta, kilka słów o tym, kto to w ogóle jest prosument. Co oznacza to słowo? Jest połączeniem wyrazów „producent” i „konsument” – mowa więc o osobie fizycznej lub podmiocie, który wytwarza i jednocześnie konsumuje określone dobra. Nas interesuje fotowoltaika, więc w tym przypadku chodzi o energię elektryczną, którą prosument produkuje we własnym zakresie dzięki modułom zamontowanym na dachu budynku lub gruncie. Zasada działania paneli polega na pozyskiwaniu energii z promieniowania, a następnie jej konwersji w prąd płynący w gniazdku, który wykorzystuje się do zasilania urządzeń. W ten sposób osoby indywidualne, firmy, rolnicy, instytucje publiczne oraz inne podmioty mogą jednocześnie być producentem i konsumentem energii. Właśnie z myślą o nich przygotowano publiczny program dofinansowania o tej samej nazwie – Prosument – który opisujemy w artykule.

Program Prosument – zasady działania

Poznaj najważniejsze zasady, które regulują dofinansowanie do fotowoltaiki w ramach programu Prosument. Dowiedz się, na czym polega przedsięwzięcie oraz do kiedy obowiązuje. Wyjaśnimy też, jak wypełnić wniosek Prosumenta, do ilu kW obowiązuje limit oraz zaprezentujemy inne cenne informacje na ten temat.

Prosument – do ilu kW?

Program Prosument obejmuje dofinansowanie dla systemów OZE, do których zalicza się także instalacja fotowoltaiczna. Z dotacji nie może jednak skorzystać z każdy. Jak zostać prosumentem i otrzymać wsparcie finansowe? Udział w programie wymaga spełnienia kilku kryteriów. Jednym z nich jest maksymalna moc, która nie może przekraczać 40 kW – to maksymalna wartość, jaką może osiągać fotowoltaika dla domu dofinansowana ze środków programu Prosument.

Co podlega dofinansowaniu w ramach programu Prosument?

Dotacje są dostępne dla osób fizycznych i podmiotów, które inwestują w fotowoltaikę oraz inne źródła energii i ciepła zaliczane do OZE. Oznacza to, że z dofinansowania mogą skorzystać także klienci, którzy decydują się na montaż pompy ciepła, minielektrowni na biomasę, turbiny wytwarzającej prąd z wiatru, mikrogeneracji czy kolektorów słonecznych. Należy jednak pamiętać, do ilu kW może działać inwestycja – przekroczenie limitu jest niezgodne z zasadami programu Prosument.

Jakie są formy dofinansowania w ramach programu Prosument?

Program Prosument daje dostęp do środków pieniężnych na inwestycje w OZE w formie pożyczki i zarazem dofinansowania. To oznacza, że część kosztów na realizację projektu ma charakter bezzwrotny, a pozostałe pieniądze, które są udzielane jako kredyt, należy zwrócić wraz z odsetkami od oprocentowania. Co ważne, program nie daje możliwości rozdzielenia tych elementów – aby z niego skorzystać, trzeba połączyć preferencyjnie oprocentowaną pożyczkę z darmową dotacją.

Jak zostać prosumentem?

Jeśli interesuje Cię pozyskanie środków z programu Prosument, wyjaśniamy, jak wypełnić formularz o dofinansowanie i kredyt, a także gdzie wysłać wniosek Prosumenta. Dzięki temu wsparciu może powstać m.in. fotowoltaika dla rolnika, który chce zainwestować w dodatkowe źródło energii.

Jak wypełnić wniosek?

Podstawowym dokumentem jest wniosek, który obejmuje informacje na temat beneficjenta i samej inwestycji. Konieczne jest podanie danych osobowych i uzupełnienie formularza, który zawiera pytania dotyczące nieruchomości, instalacji OZE, przewidywanych kosztów czy zabezpieczenia finansowego. Do tego należy dołączyć wymagane załączniki, takie jak:

• projekt instalacji,
• kosztorys,
• potwierdzenie od wykonawcy, że instalacja spełnia kryteria programu i parametry techniczne wymagane przepisami,
• dokumenty poświadczające o prawie do dysponowania nieruchomością,
• kopię ewentualnego pozwolenia na budowę lub oświadczenie, że nie jest ono wymagane.

Gdzie wysłać wniosek?

Gotowy, wypełniony wniosek wraz z niezbędnymi załącznikami należy dostarczyć do jednostki samorządu terytorialnego, odpowiedniego dla lokalizacji inwestycji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) lub banku, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Dla kogo przygotowano program Prosument?

Czy Ty również możesz skorzystać z programu Prosument? Tak, o ile należysz do jednej z wymienionych grup:

• osoby fizyczne dysponujące prawem do nieruchomości,
• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
• jednostki samorządu terytorialnego i tworzone przez nie związki bądź stowarzyszenia,
• spółki prawa handlowego należące do samorządu terytorialnego.

Czy firma może być prosumentem? Nie, chyba że fotowoltaika dla firm służy do produkcji prądu na użytek nieruchomości mieszkaniowych, a nie zakładu pracy. To samo dotyczy rolników – mogą się ubiegać o środki, jednak instalacja musi wytwarzać energię dla budynków mieszkalnych.

Prosument – do kiedy działa?

Aktualne zasady programu obowiązują od 2015 roku, a jego zakończenie planuje się na 2022 rok. Łączny budżet przedsięwzięcia wynosi 800 mln zł – to relatywnie niewiele, gdy porówna się go ze środkami dostępnymi np. za pośrednictwem programu Mój Prąd 3.0 w 2021 roku.

Czy program Prosument się opłaca?

Wiesz już, jak działa program Prosument, ale możesz się zastanawiać, czy to się opłaca. Jak to zwykle bywa – to zależy. Same zasady programu zachęcają. To sprawia, że warto rozważyć taką formę dofinansowania, gdy inwestuje się w OZE na potrzeby budynków mieszkalnych, szczególnie jeśli chodzi o inicjatywy zakrojone na szeroką skalę. Podstawową zaletą Prosumenta jest połączenie bezzwrotnych dotacji, które wynoszą do 30% kosztów kwalifikowanych projektu, z kredytem udzielanym na preferencyjnych warunkach, bo z oprocentowaniem na poziomie zaledwie 1%. Dzięki temu można sfinansować 100% inwestycji, przy czym tylko 70% wydatków należy do beneficjenta i są one spłacane w ratach, przy minimalnym oprocentowaniu. Maksymalny okres kredytowania wynosi 15 lat.

Inną zaletą jest możliwość uzyskania środków na budowę kilku różnych instalacji OZE. Oznacza to, że za pośrednictwem programu da się sfinansować jednocześnie montaż paneli fotowoltaicznych, pompy ciepła, kolektorów słonecznych, minielektrowni wiatrowej czy opalanej biomasą. Umożliwia to stworzenie kompleksowego i spójnego systemu, który gwarantuje wydajność oraz niezależność energetyczną budynku w ekologiczny i zarazem tańszy niż cena rynkowa sposób.

Czy prosument może zarabiać na produkowanym prądzie?

Pozostaje jeszcze jedna ważna dla wielu osób kwestia. Czy prosument może sprzedawać energię i zarabiać? To zależy od statusu inwestora, przy czym zarobek dotyczy tu możliwości oddawania do sieci publicznej nadwyżek energii nieskonsumowanej przez użytkowników nieruchomości. Regulamin programu nie wprowadza żadnych ograniczeń w tym zakresie, jednak obowiązujące przepisy przewidują, że spośród beneficjentów Prosumenta wyłącznie osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami oraz spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mogą oddawać do sieci nadwyżki wyprodukowane przez panele słoneczne.

Z kolei firmy muszą w tym celu uzyskać koncesję od URE. Wiedząc, co to jest fotowoltaika i jak działa, można jednak dojść do wniosku, że najkorzystniejszym rozwiązaniem jest budowa zrównoważonego systemu, który produkuje prąd w ilościach maksymalnie przybliżonych do tych, jakie są zużywane w danej nieruchomości.

Czy prosument musi księgować ilość prądu oddanego do sieci?

Nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji ilości elektryczności przekazanej do sieci publicznej w ramach nadwyżek wyprodukowanych przez fotowoltaikę. Wszystkie informacje na ten temat dokumentuje bowiem licznik dwukierunkowy – na jego podstawie dokonuje się rozliczeń z zakładem energetycznym.

‍