Czy fotowoltaika działa jak nie ma prądu w sieci?

Częstą obawą wśród osób zainteresowanych samodzielną produkcją energii elektrycznej jest to, czy fotowoltaika działa, jak nie ma prądu. Choć brak prądu był powszechnym zjawiskiem w PRL-u, nawet dzisiaj zdarzają się takie sytuacje, ale muismy przyznać, że znacznie rzadziej. Trzeba się jednak liczyć z tym, że może dojść do awarii lub przerwy w zasilaniu. Jak w takich sytuacjach odnajduje się fotowoltaika? Jak brak prądu wpływa na poszczególne rodzaje instalacji słonecznych? Na te pytania odpowiadamy w dzisiejszym artykule.

Instalacja off-grid

Zastanawiasz się, co to jest fotowoltaika off-grid? Jest to własny, niezależny system produkcji prądu ze Słońca, który nie jest podłączony do publicznej sieci energetycznej, ale umożliwia zasilanie urządzeń domowych lub firmowych. Mini elektrownia jest wyposażona w moduły słoneczne, które pozyskują energię słoneczną oraz inwerter odpowiedzialny za jej konwersję w prąd płynący w gniazdku. Dodatkowo fotowoltaika off-grid ma akumulatory do gromadzenia energii, więc brak prądu w sieci nie jest odczuwalny w żaden sposób. Co więcej, nie może być, ponieważ instalacja off-grid (zwana również wyspową) nie jest do sieci podłączona. W związku z tym pytanie o to, jak działa fotowoltaika przy braku prądu, nie ma w tym przypadku uzasadnienia.

Kluczowym atutem instalacji off-grid jest gwarancja niezależności. Awarie prądu, podwyżki cen energii, kolejne umowy z operatorem – o tym wszystkim można zapomnieć. To doskonałe rozwiązanie w miejscach, do których nie dociera sieć elektryczna, a podłączenie nieruchomości do niej się nie kalkuluje. Warto rozważyć instalację off-grid także tam, gdzie istnieje ryzyko częstego braku prądu. Należy jednak pamiętać, że jest ona znacznie droższa niż on-grid ze względu na akumulatory, których ceny są bardzo wysokie. Ponadto dofinasowanie do fotowoltaiki, m.in. w ramach programu Mój Prąd, nie obejmuje systemów off-grid, co tylko zwiększa koszty.

• Przetestuj nasz kalkulator fotowoltaiki, jeśli chcesz poznać potencjalne oszczędności wynikające z inwestycji.

Instalacja on-grid

Instalacja on-grid jest w Polsce zdecydowanie popularniejszym rozwiązaniem niż instalacja off-grid. Jej działanie w podstawowym wymiarze jest identyczne i polega na pozyskiwaniu energii ze Słońca, a następnie jej zamianie w prąd elektryczny. Różnica sprowadza się do tego, że instalacja on-grid jest podłączona do sieci publicznej, a wyprodukowane głównie latem nadwyżki energii wędrują właśnie tam. Nadwyżki można odebrać, gdy są potrzebne, np. jesienią lub zimą, jednak w wymiarze 70% albo 80% w zależności od mocy fotowoltaiki. A jak wpływa na nią brak prądu w sieci? Wówczas instalacja fotowoltaiczna nie jest w stanie działać, bo jest pozbawiona zasilania, którego wymaga inwerter do zamiany energii słonecznej na prąd elektryczny.

W odróżnieniu od systemów off-grid w fotowoltaice on-grid energia nie jest w żaden sposób akumulowana. Jak więc działa przy braku prądu? Energia podlega wykorzystaniu na bieżąco, a w przypadku nadprodukcji od razu wędruje do sieci, więc w razie braku prądu nie ma mowy o awaryjnej pracy. W miejscach, w których prąd jest dostępny cały czas, np. w miastach, nie stanowi to jednak problemu – jedynym ograniczeniem jest letnia nadprodukcja prądu, którego nie można zakumulować. Z tego powodu w niedalekiej przyszłości system rozliczeń nadwyżek będzie musiał ulec zmianie – na niekorzyść konsumentów, którzy zamiast odbierać 70% lub 80% za każdą 1 kWh będą otrzymywać 30% lub 40%. Takie zmiany zostały wprowadzone już np. w Niemczech, w których ze względu na dużą liczbę instalacji fotowoltaicznych sieć była latem przeciążona.

Instalacja fotowoltaiczna hybrydowa

Poza instalacjami on-grid i off-grid istnieje także fotowoltaika dla domu łącząca cechy obu systemów (to rozwiązanie sprawdzi się też, jeśli interesuje Cię fotowoltaika dla firm lub fotowoltaika dla rolnika). Jednak ze względu na wysokie koszty wynikające z zastosowania akumulatorów nie cieszy się ona dużą popularnością. W przyszłości może się to zmienić, ponieważ ceny akumulatorów zaczną spadać, a rachunki za energię wręcz przeciwnie – będą stale rosnąć. Jednocześnie zmianie będzie musiał ulec korzystny obecnie dla użytkowników system rozliczania nadwyżek. Wszystko to sprawi, że instalacja on-grid z akumulatorami będzie stanowić doskonałą alternatywę. Taki trend jest już zresztą widoczny w Niemczech i Czechach.

Instalacja fotowoltaiczna hybrydowa umożliwia magazynowanie energii i wykorzystanie jej w późniejszym czasie bez pośrednictwa operatora sieci elektrycznej, czyli bez dodatkowych kosztów. Fotowoltaika przestanie jednak działać, jeśli dojdzie do braku prądu. Nie wyposaża się jej w moduł awaryjnego zasilania, więc nie może pracować bez dostępu do sieci, czym różni się od instalacji off-grid.

Fotowoltaika a brak prądu

Brak prądu w przypadku paneli fotowoltaicznych to rzeczywisty problem dla większości Polaków i Polek, ponieważ ponad 90% instalacji jest podłączonych do sieci publicznej. Oznacza to, że fotowoltaika, gdy nie ma prądu, przestaje działać – z powodu braku możliwości pracy inwertera. Dzieje się tak również w przypadku instalacji hybrydowej. Jedynie instalacja fotowoltaiczna off-grid działa w razie braku prądu, ponieważ nie jest podłączana do sieci i pobiera energię z akumulatorów. W miastach i miejscach, w których energia jest dostępna cały czas rozsądniejszym, a przede wszystkim o wiele tańszym (przeczytaj: fotowoltaika – czy się opłaca), wyborem jest montaż fotowoltaiki on-grid lub hybrydowej.